Pas op met veel soja en sojaproducten
Pas op met veel soja en sojaproducten
Met de huidige trend naar plantaardige voeding en ‘groene’ eiwitten, worden er meer soja en sojaproducten gegeten. Dus ik ben eens wat beter op de etiketten van sojaproducten gaan letten. Mijn conclusie is: pas op met soja en sojaproducten. En pas ook op met veel plantaardige producten in het algemeen. Ik leg hier uit waarom en wat je eraan kunt doen.
Antinutriënten in planten beschermen de plant
Alle plantaardige producten bevatten naast nutriënten (voedingsstoffen zoals koolhydraten, eiwitten en vet en ook vitaminen en mineralen) ook altijd antinutriënten (anti-voedingsstoffen). Antinutriënten zijn stoffen die een plant gebruikt om zich te beschermen onder andere tegen schade en vraat (bv van insecten). Ze hebben dus een beschermende functie voor de plant zelf. Maar voor de mens kunnen ze de opname of het gebruik van voedingsstoffen in het maag- darmkanaal sterk verminderen of zelfs de darmen beschadigen. Ze kunnen makkelijk mineralen binden zodat je die niet meer kunt opnemen en er zelfs tekorten kunnen ontstaan. Ik zie helaas inderdaad bij veel mensen erg veel tekorten aan mineralen. Onder andere jodium.
Als er stoffen in planten zitten die de plant moeten beschermen tegen vraat, zou het wel eens kunnen zijn dat ze ook in onze darmen minder goed te verdragen zijn. Zeker als je darmen al wat gevoeliger zijn.
Verschillende soorten antinutriënten beschermen de plant tegen vraat en schade
Antinutriënten kunnen fungeren als natuurlijke afweermechanismen tegen vraat van herbivoren (planteneters) en insecten. Deze stoffen kunnen een onaangename smaak of geur hebben, waardoor dieren ontmoedigd worden om de plant te eten. Voorbeelden van deze anti-nutriënten zijn fytochemicaliën zoals tannines, alkaloïden en saponinen.
Sommige antinutriënten hebben antimicrobiële eigenschappen en kunnen helpen bij het beschermen van planten tegen schade van schimmels, bacteriën en andere pathogenen. Bijvoorbeeld, fytoalexinen zijn verbindingen die worden geproduceerd als reactie op infecties en dienen als natuurlijke pesticiden.
Andere antinutriënten, zoals fenolische verbindingen, kunnen fungeren als antioxidanten in planten om te beschermen tegen oxidatieve stress van de plant. Ze helpen de planten te beschermen tegen schade veroorzaakt door vrije radicalen en oxidatieve stress, die ontstaat als reactie op factoren zoals UV-straling, ziekten en milieuvervuiling.
Dan zijn er nog antinutriënten die betrokken kunnen zijn bij de regulering van de groei en ontwikkeling van planten. Bijvoorbeeld, fytohormonen zoals auxines, gibberellines en cytokininen hebben invloed op processen zoals celstrekking, kieming en bloei.
Antinutriënten in soja bonen
Sojabonen bevatten ook enkele antinutriënten, hoewel des gehaltes kunnen variëren afhankelijk van factoren zoals de bereiding en verwerking van de bonen.
Hier zijn enkele antinutriënten die in sojabonen kunnen voorkomen:
Fytaten: Fytaten kunnen in sojabonen voorkomen en staan bekend als antinutriënten omdat ze mineralen zoals ijzer, zink en calcium kunnen binden, waardoor de absorptie ervan wordt verminderd.
Fyto-oestrogeen lijkt toch een beetje op ons eigen oestrogeen waardoor het voor zieke mensen en kinderen lijkt alsof ze de ‘pil’ krijgen. Niet goed dus.
Trypsine-inhibitoren: Sojabonen bevatten stoffen die de werking van het enzym trypsine remmen. Trypsine is nodig voor de spijsvertering van eiwitten. Het remmen van dit enzym kan de eiwitvertering beïnvloeden.
Lectines: Sojabonen bevatten lectines, eiwitten die de opname van voedingsstoffen kunnen verstoren en ontstekingen kunnen veroorzaken bij sommige mensen.
Isoflavonen: Hoewel isoflavonen ook als fyto-oestrogenen worden beschouwd en enkele gezondheidsvoordelen kunnen hebben, worden ze soms beschouwd als antinutriënten omdat ze de werking van schildklierhormonen kunnen beïnvloeden.
Goitrogenen: sojabonen bevatten matige hoeveelheden stoffen die als goitrogenen kunnen fungeren. Goitrogenen kunnen de opname van jodium verminderen, wat van invloed kan zijn op de schildklierfunctie. Echter, het is belangrijk op te merken dat matige consumptie van voedingsmiddelen met goitrogenen over het algemeen geen problemen veroorzaakt bij mensen met een normale schildklierfunctie. Heb je schildklierproblemen dan is het zeker aan te raden om voeding met goitrogenen te vermijden. De cliënten die ik online begeleid stuur ik altijd een simpele jodium huidtest. Ik zie zeer veel jodiumtekorten. Maar ook tekorten van andere mineralen die klachten geven.
Toename van soja consumptie kan nadelig zijn voor je gezondheid
Door de huidige trend naar meer plantaardige voeding is de kans groot dat de consumptie van sojaproducten zeer toeneemt. Het meeste soja is gemodificeerd, er is aan ‘geknutseld’. Maar let in het algemeen goed op als je meer plantaardige eet, hoe je je hierbij voelt. Krijg je bv meer last van je darmen, dan kan je je afvragen of anti-nutriënten in soja en andere plantaardige producten een rol kunnen spelen. Ze kunnen zelfs je darmen dermate beschadigen dat je bacterie-overgroei kan krijgen (daardoor worden meer gifstoffen in je darmen aangemaakt). Dit kan darmklachten geven of zelfs leaky gut (lekkende darm) kan ontstaan wat de oorzaak is van auto-immuun aandoeningen.
Ander antinutriënt is bv oxaalzuur
Sojabonen bevatten geen significant gehalte aan oxaalzuur. Oxaalzuur is een antinutriënt dat voorkomt in voedingsmiddelen zoals spinazie, rabarber en bieten, en kan de opname van calcium beïnvloeden door de vorming van onoplosbare zouten. Oxaalzuur of oxalaat is een heel klein molecuul maar scherp als glas. Je mond voelt ‘stroef’ als je spinazie zo eet. Dan heeft het je mondslijmvlies en tandglazuur aangetast. Het vormt ook makkelijk nierstenen maar kan ook op andere plekken in je lijf opslaan zoals gewrichten.
Merendeel van de plantaardige producten elimineren bij darmproblemen, allergieën, auto-immuun aandoeningen en intoleranties
Het tijdelijk elimineren van de meeste plantaardige producten kan helpen om je darmen weer gezond te maken. Dit kan een paar maanden tot 2 jaar duren voordat je darmen hersteld zijn. Daarna kan je weer heel langzaam proberen of je weer voedingsmiddelen met bv gluten of lectines kunt toevoegen. Maar wel op de juiste manier bereid of behandeld.
Bereidingsmanieren om antinutriënten die ook in soja voorkomen minder schadelijk te maken
Juiste bereiding of techniek om anti-nutriënten minder schadelijk te maken. Ze kunnen daardoor worden verminderd of geëlimineerd door correcte bereiding en koken van sojabonen. Traditionele bereidingsmethoden zoals weken, kiemen en koken kunnen het gehalte aan antinutriënten verminderen en de voedingswaarde verbeteren.
Hier zijn enkele bereidingstechnieken die kunnen helpen bij het verminderen van het schadelijke effect van anti-nutriënten in voedsel:
Koken: Verhitten van voedsel door middel van koken kan sommige anti-nutriënten verminderen. Bijvoorbeeld, koken kan fytaatgehaltes in granen verminderen.
Weken: Het weken van granen, bonen en zaden voor het koken kan het gehalte aan fytinezuur verminderen. Fytinezuur kan de opname van mineralen beïnvloeden.
Fermentatie: Fermentatie is een proces waarbij bacteriën, schimmels en gisten worden gebruikt om voedsel te veranderen. Dit proces kan helpen bij het verminderen van anti-nutriënten. Bijvoorbeeld, gefermenteerde zuivelproducten hebben lagere lactosegehaltes.
Malen en pletten: Het malen of pletten van granen kan het gehalte aan fytinezuur verminderen. Het kan ook de blootstelling van voedingsstoffen vergroten, waardoor ze beter beschikbaar zijn voor het lichaam.
Blancheren: Blancheren, waarbij voedsel kort wordt gekookt en vervolgens snel gekoeld, kan helpen bij het verminderen van sommige anti-nutriënten in groenten.
Gebruik van additieven: Sommige stoffen zoals calcium, magnesium of bepaalde enzymen kunnen worden toegevoegd tijdens het kookproces om bepaalde anti-nutriënten te verminderen.
Combinatie van voedingsmiddelen: Het combineren van voedingsmiddelen kan soms de effecten van anti-nutriënten verminderen. Bijvoorbeeld, het eten van voedingsmiddelen die rijk zijn aan calcium naast voedingsmiddelen die oxalaten bevatten, kan helpen bij het verminderen van de impact van oxalaat op de opname van calcium.
Oxaalzuur bindt met calcium waardoor het minder schadelijk is. Van oudsher werden deze producten gegeten met gebluste kalk.
Het is belangrijk op te merken dat hoewel deze technieken de gehaltes van antinutriënten kunnen verminderen, ze ook enigszins de voedingswaarde van het voedsel kunnen beïnvloeden.
Voor mensen zónder allergieën of intoleranties zijn matige hoeveelheden sojaproducten meestal veilig en kunnen ze ook wel ingepast worden in een koolhydraatarme leefstijl.
Kijk goed op etiketten van sojaproducten, ze kunnen sterk chemisch bewerkt zijn
Natuurlijk heeft iedereen zijn eigen overwegingen om meer plantaardig te eten. Let wel echt heel goed op voldoende eiwit. De beste sojaproducten blijven tofu en tempé. Die zijn tenminste het meest ‘eerlijk’.
Maar neem je een kant&klare vleesvervanger kijk goed op de etiketten wat je echt eet. Veel sojaproducten zijn gemaakt van gemodificeerd soja, wat doorgaans niet de voorkeur heeft. En alle plantaardige producten, geteeld in mono culturen, zijn bespoten en bevatten dus gifstoffen. Vaak veel zelfs wat natuurlijk voor je darmen en algehele gezondheid niet aan te bevelen is.
Gifstoffen worden gebruikt om schade en vraat van andere dieren zoals insecten te voorkomen en dat is echt aanzienlijk. Het gebruik van gifstoffen is wettelijk toegestaan maar persoonlijk vind ik het niet milieuvriendelijk en ook niet diervriendelijk. Dit si dan weer niet op het etiket te vinden…..
Ik schrok overigens ook van de kiloprijs van deze chemische bewerkte vleesvervangers terwijl er alleen maar goedkope grondstoffen in zitten.
De bewerkte sojaproducten bevatten ook vaak chemische bewerkte plantaardige olie en andere chemische stoffen om de smaak en houdbaarheid te bevorderen. Ik denk niet dat dit gezond is.
Ze bevatten altijd nog veel koolhydraten wat het hongergevoel in stand houdt. Je kunt er insulineresistentie door ontwikkelen.
Dit is minder het geval als je toch ook wel wat vlees of andere dierlijke producten eet zoals kaas en eieren. Eieren is superfood omdat het zo veel voedingsstoffen bevat, zelfs meer dan groenten en fruit! Ze bevatten geen koolhydraten en verder meer beschikbare vitaminen en mineralen. Deze vitaminen en mineralen worden beter opgenomen omdat ze niet worden gebonden door antinutriënten of vezels.
Dierlijk eiwit is van betere kwaliteit voor ons zodat je er uiteindelijk minder van nodig hebt en je kunt je daarom makkelijk beperken tot 2 hoofdmaaltijden per dag.
Rood vlees en kanker??
Je bedenken kunnen mogelijk ook te maken hebben met al de onderzoeken die over rood vlees in het nieuws komen. Die gaan niet over rood vlees maar over bewerkt vlees. En zoals je in veel van mijn blogs kunt en ook in deze kunt lezen, gaat het over AL het chemisch bewerkte eten. Voor meer achtergrond info over het vermeende ongezonde effect van rood vlees en heem ijzer kan ik je verwijzen naar dit duidelijke verhaal van wetenschapsjournaliste Nina Teicholz.
Plantaardige leefstijl en last van hypo’s: doe een insuline meting via MeetIns
Sinds 2022 doe ik zeer veel insuline respons testen. Eigenlijk elk weekend zelfs. Bij deze insuline metingen waarmee aan te tonen of, en in welke mate iemand insulineresistent is, zie ik heel vaak mensen die overwegend plantaardig eten maar klachten hebben van hinderlijke hypo’s. Je gaat vreselijk rillen en transpireren maar kunt even niet functioneren. Echt heel naar. Je lost het op door te eten. Maar helaas is dit symptoombestrijding. De echte oorzaak, een te hoge insuline spiegel als reactie op het eten van koolhydraten, moet aangepakt worden.
Ik meet bij deze mensen zonder uitzondering dat ze insulineresistent zijn, terwijl de BMI soms nog géén 20 is ! Toch is dan de enige oplossing en echte behandeling om de koolhydraat inname fors te verlagen (daardoor wordt je bloedsuiker veel stabieler) en betere kwaliteit eiwitten te eten.
Wil je je voeding aanvullen met de beste eiwitkwaliteit die er is? Kijk dan hier naar collageenpoeder of bone broth.
Collageen is lichaamseigen eiwit, nodig voor alle herstel in je lijf, en een beter pre-bioticum voor je darmflora dan plantaardige vezels die vaak te agressief zijn voor gevoelige en beschadigde darmen.
